Wojciech Nowacki
Rynek ziemniaka jadalnego w Polsce – stan obecny i perspektywy zmian
Ziemniak Polski 2016, 2:4-13
Słowa kluczowe: ceny, odmiany, oferta rynkowa, opłacalność, spożycie, ziemniak jadalny
Określono skalę krajowej produkcji ziemniaków jadalnych z uwzględnieniem wczesnych oraz ze zbioru jesiennego przeznaczonych do konfekcjonowania. Przeanalizowano krajową ofertę handlową odmian ziemniaka w zależności od miejsca sprzedaży oraz wskazano najpopularniejsze w uprawie. Dokonano bilansu eksportu i importu ziemniaków jadalnych oraz przetworów. Przedstawiono analizę kosztów produkcji ziemniaków jadalnych i do przetwórstwa spożywczego. Poddano analizie poziom cen ziemniaków jadalnych w różnych kanałach dystrybucji. Wskazano na pozytywne i negatywne strony zachodzących zmian oraz określono potrzebne kierunki działania w łańcuchu od pola do stołu.
Sławomir Wróbel
Skuteczność mieszanin oleju mineralnego Sunspray 850 EC z insektycydami w ochronie ziemniaka przed porażeniem PVY
Ziemniak Polski 2016, 2:13-19
Słowa kluczowe: insektycydy, olej mineralny, PVY, ziemniak
W warunkach polowych oceniono skuteczność kilkunastu mieszanin insektycydów najczęściej stosowanych w zwalczaniu mszyc: Mospilan 20 SP (acetamiprid), Pirimor 500 WG (pirimicarb) i Karate Zeon 050 CS (lambda-cyhalotryna) z olejem mineralnym Sunspray 850 EC w ograniczaniu porażenia bulw ziemniaka PVY. Pomimo największej redukcji liczebności mszyc po zastosowaniu środka Mospilan 20 SP nie był on już tak skuteczny w ograniczaniu porażenia jak np. olej mineralny Sunspray 850 EC. Olej mineralny stosowany samodzielnie lub w mieszaninie ze środkiem Pirimor 500 WG najskuteczniej ograniczał porażenie PVY (udział bulw porażonych był mniejszy o 64% w stosunku do kombinacji kontrolnej – bez ochrony). Nieznacznie słabszą skuteczność miały mieszaniny oleju mineralnego z pełnymi dawkami Karate Zeon 050 CS lub z połową dawki insektycydu Mospilan 20 SP. Mieszaniny insektycydów z olejem mineralnym w ochronie przed PVY nie zawsze są tak skuteczne jak sam olej. Dodatek insektycydu może niekiedy poprawiać skuteczność ochrony, jednakże z punktu widzenia poniesionych dodatkowych kosztów nie zawsze jest ekonomicznie opłacalny.
Monika Borowska-Komenda, Magdalena Grudzińska
Poszerzanie oferty odmianowej jedną z szans na ograniczenie spadku spożycia ziemniaków w Polsce
Ziemniak Polski 2016, 2: 19-23
Słowa kluczowe: oferta odmianowa, skład chemiczny, ziemniak
Od końca lat 90. XX wieku do dziś nastąpił znaczny spadek spożycia ziemniaków i przewiduje się, że będzie się on jeszcze bardziej pogłębiać. Ze względu na korzystny skład chemiczny ziemniaki powinny być obecne w naszej codziennej diecie. Ważnym elementem, który mógłby zachęcić polskich konsumentów do częstszego ich spożywania, jest poszerzenie oferty odmianowej ziemniaka na rynku detalicznym.
Witold Karnkowski
Zagrożenie fitosanitarne związane z glebą towarzyszącą bulwom ziemniaka i odpadami ziemniaczanymi
Ziemn. Pol. 2016, 1: 20-23
Słowa kluczowe : gleba, odpady ziemniaczane, zabiegi fitosanitarne, zagrożenie fitosanitarne, ziemniaki
W świetle ustaleń warsztatów Europejskiej i Śródziemnomorskiej Organizacji Ochrony Roślin (EPPO) w glebie i odpadach mogą znajdować się organizmy szkodliwe w różnych stadiach rozwojowych, które mogą rozprzestrzeniać się na obszary, gdzie jak dotąd nie były one notowane, i wywołać tam szkody gospodarcze. Dlatego niezbędne staje się opracowanie zabiegów fitosanitarnych, które skutecznie będą ograniczać ryzyko fitosanitarne stwarzane przez ten materiał. Prace na ten temat prowadzone są w wielu krajach.
Krystyna Rykaczewska
Produkcja minibulw ziemniaka z mikrobulw w uprawie aeroponicznej
Ziemniak Polski 2016, 2: 24-31
Słowa kluczowe: materiał nasienny in vitro, mikrobulwy, minibulwy, uprawa metodą aeroponiczną, współczynnik rozmnażania, ziemniak
Produkcja minibulw ziemniaka metodą tradycyjną, w glebie, charakteryzuje się wysokimi kosztami oraz niskim współczynnikiem rozmnażania materiału nasiennego z in vitro. Dla zwiększenia tego współczynnika testowane były różne technologie uprawy, m.in. aeroponiczna. Celem badań było porównanie współczynnika rozmnażania mikrobulw naszych polskich odmian uzyskanego w uprawie aeroponicznej i w glebie. Liczba zbiorów w aeroponice wynosiła 14 do 15 zależnie od roku. Współczynnik rozmnażania mikrobulw wynosił średnio 32,5-36,0, a w jednym roku i w przypadku jednej odmiany osiągnął wartość nawet 44,2. Był on ponad 3-krotnie wyższy niż w uprawie tradycyjnej.
Janusz Urbanowicz
Herbicydy do ochrony ziemniaka
Ziemniak Polski 2016, 2: 31-36
Słowa kluczowe: fitotoksyczność, herbicydy, substancja aktywna, ziemniak
Ziemniak jest szczególnie wrażliwy na zachwaszczenie ze względu na powolny początkowy wzrost i uprawę w szerokiej rozstawie rzędów. Najbardziej krytyczne okresy to tzw. zachwaszczenie pierwotne (początek wegetacji) i wtórne (pod koniec wegetacji). Skutkiem silnego zachwaszczenia plantacji jest niższy plon i gorsza jakość przechowywanych bulw. Najwyższą skuteczność zwalczania chwastów można osiągnąć dzięki zastosowaniu herbicydów, które można stosować przed wschodami ziemniaków i po wschodach. Przedwschodowe stosowanie jest uzależnione od uwilgotnienia gleby, a powschodowe powinno być bardzo precyzyjnie dostosowane do fazy rozwojowej ziemniaka i chwastów oraz wymaga znajomości mechanizmu działania substancji aktywnej, by nie doszło do niekorzystnego zjawiska – fitotoksycznej reakcji.
Jerzy Osowski, Józefa Kapsa, Tomasz Erlichowski
Fungicydy zarejestrowane do zwalczania chorób ziemniaka i ich stosowanie
Ziemniak Polski 2016, 2: 38-46
Słowa kluczowe: alternarioza, fungicydy, ochrona, odporność, substancja aktywna, zaraza ziemniaka
Umiejętne stosowanie środków ochrony roślin jest jednym z głównych elementów integrowanej ochrony roślin, która daje największe efekty, lecz jednocześnie stwarza duże zagrożenia związane z możliwością niekorzystnego wpływu na środowisko oraz powstawania odporności patogenów na pestycydy. Ze względu na wegetatywny sposób rozmnażania ziemniak jest w dużym stopniu narażony na ataki wielu agrofagów. W uprawie ziemniaka do patogenów o największym ryzyku indukowania odporności należą grzyby z rodzaju Alternaria oraz organizm grzybopodobny Phytophthora infestans. Właściwa ochrona powinna uwzględniać mechanizmy działania fungicydów i ich mobilność oraz fazy rozwojowe ziemniaka i warunki pogodowe w okresie wegetacji.
Anna Łozowska, Hanna Gawińska-Urbanowicz
Tradycyjne i nowoczesne metody diagnostyczne stosowane w ochronie ziemniaka przed chorobami o podłożu grzybowym i bakteryjnym
Ziemniak Polski 2016, 2: 46-53
Słowa kluczowe: bakterie, diagnostyka, obserwacje, patogeny, PCR, zarodniki, ziemniak
Metody diagnostyczne stosowane w ochronie ziemniaka są podstawą skutecznej ochrony plantacji przed agrofagami. Podzielić je można na tradycyjne, używane od dawna, i nowoczesne, które bardzo dynamicznie rozwijają się w ostatnich kilku latach. Kontrola stanu plantacji jest działaniem niezbędnym, służącym zminimalizowaniu rozprzestrzeniania się chorób o podłożu bakteryjnym i grzybowym. Metody stosowane od wielu lat to m.in. obserwacje w terenie oraz badania laboratoryjne wykonywane tradycyjnie. Ocena makroskopowa umożliwia wstępną identyfikację uszkodzeń. W nowoczesnej diagnostyce stosuje się metody oparte na technice PCR. Charakteryzują się one krótkim czasem wykonania i wysoką czułością, co wpływa na coraz częstsze zastępowanie tradycyjnych metod molekularnymi. Jednak metody badawcze stosowane od wielu lat mogą sprawnie uzupełniać i potwierdzać badania wykonywane w nowoczesnych laboratoriach.
Zofia Wójcik, Renata Lebecka
Ziemniak – bakterie pektynolityczne, co nowego? Sprawozdanie z 3. spotkania ERA-NET EUPHRESCO
Ziemniak Polski 2016, 2: 53-56
Słowa kluczowe: mokra zgnilizna ziemniaka, czarna nóżka ziemniaka, Pectobacterium, Dickeya
W dniach 22-24 listopada 2015 r. odbyło się w Gdańsku spotkanie Euphresco III. Konferencja poświęcona była tematyce bakteryjnych patogenów roślin, głównie pektynolitycznych bakterii ziemniaka. Prezentacje dotyczyły interakcji roślina-patogen, epidemiologii, kontroli, diagnostyki oraz monitoringu bakterii pektynolitycznych. Swoje badania przedstawiło 23 uczestników z 9 krajów, nie tylko z Europy. Najwięcej wykładów wygłoszono w części dotyczącej epidemiologii i kontroli patogenów.