Dominika Boguszewska-Mańkowska, Krystyna Zarzyńska
Zróżnicowanie genotypów ziemniaka pod względem wielkości systemu korzeniowego w początkowym okresie rozwoju rośliny
Ziemn. Pol. 2023, 4: 26-32, il., bibliogr., abstr., streszcz.
Streszczenie
W pierwszym okresie rozwoju genotypy ziemniaka rosnące w idealnych warunkach wykazują niewielkie różnice dotyczące stosunku korzenie/kiełki. Różnice te zaczynają się mocniej zarysowywać między odmianami w warunkach stresu suszy. Na podstawie relacji korzenie/kiełki przy niedoborze wody można wytypować genotypy o cechach decydujących o ich większej tolerancyjności na suszę. Badania przeprowadzono w Zakładzie Agronomii Ziemniaka IHAR-PIB w Jadwisinie na roślinach ziemniaka w warunkach kontrolowanych. Ocenie poddano 10 genotypów z grupy bardzo wczesnych i wczesnych. Oceniano wpływ suszy glebowej na rozwój kiełków i korzeni w początkowym okresie rozwoju roślin, tj. 21 dni od sadzenia. Określano masę części nadziemnej rośliny, masę korzeni, stosunek korzenie/kiełki (root/sprout) i udział korzeni w całej biomasie rośliny. Wykazano istotne zróżnicowanie odmian dotyczące badanych cech oraz wytypowano odmiany o najlepszych parametrach, decydujących o wyższej tolerancyjności na stres suszy.
Słowa kluczowe: kiełki, korzenie, odmiana, susza, ziemniak
Diversity of potato genotypes in terms of the root system size in the initial period of plant development
Abstract
In the first period of development, potato genotypes growing in ideal conditions show slight differences in the sprout/root ratio. These differences become more visible between varieties under drought stress conditions. Based on the root/sprout relationship in conditions of water deficiency, it is possible to select genotypes with features that make them more tolerant to drought, which was the aim of our research. The research was carried out at the Institute of Plant Breeding and Acclimatization-PIB at the Potato Agronomy Department in Jadwisin under controlled conditions on potato plants. 10 genotypes from the very early and early groups were assessed. The impact of soil drought on the development of sprouts and roots was assessed in the initial period of plant development, i.e. 21 days after planting. The mass of the above-ground part of the plant, the mass of roots, the root/sprout ratio and the share of roots in the total biomass of the plant were determined. Significant differences between varieties regarding the tested characteristics were demonstrated and varieties with the best parameters determining higher tolerance to drought stress were selected.
Keywords: cultivar, drought, potato sprouts, roots
Tomasz Erlichowski, Kamilla Sadowska
Dynamika, liczebność mszyc oraz presja wirusów w uprawach ziemniaka w 2023 roku
Ziemn. Pol. 2023, 4: 3-8, il., bibliogr., abstr., streszcz.
Streszczenie
Mszyce odławiano do żółtych szalek w miejscowościach Bonin i Bykowo k. Drogoszy. Monitoring prowadzono na podstawie odłowionych osobników uskrzydlonych mszyc różnych gatunków występujących w agrocenozach ziemniaka. Największe znaczenie epidemiologiczne w przenoszeniu wirusów w produkcji materiałów nasiennych mają tzw. mszyce ziemniaczane, jednakże wczesnowiosenne pojawy niektórych gatunków mszyc tzw. nieziemniaczanych, np. w sprzyjającym zakresie pogodowym, mogą być bardzo niebezpieczne w produkcji nasiennej ziemniaka, tym bardziej że młode, wschodzące rośliny są znacznie bardziej podatne na infekcje wirusowe niż starsze. W efekcie sygnalizowanie pierwszych lotów mszyc jest głównym celem badań w ramach prognozowania zagrożeń i podejmowania decyzji ochronnych. Producenci i hodowcy, u których odławiano mszyce, oraz wszyscy zainteresowani otrzymywali na bieżąco informacje o pojawiających się zagrożeniach. Dane te także publikowano w postaci tabelarycznej oraz wysyłano drogą elektroniczną jako alerty.
Słowa kluczowe: dynamika, monitoring mszyc, mszyce nieziemniaczane, mszyce ziemniaczane, presja wirusów, ziemniak
Dynamics, number of aphids, and virus pressure in potato crops in 2023
Abstract
Aphids were caught in yellow plates in Bonin and Bykowo near Drogosza. The monitoring was conducted based on the number of winged aphids of different species captured in potato fields. Potato-feeding aphids are the most significant vectors of viruses in the production of seed tubers. However, early flights of aphid species that do not rely on potatoes as their final host plant, combined with favorable weather conditions, can be dangerous in potato seed production. This is especially true since young and emerging plants are more susceptible to viral infections than older plants. Therefore, one of the primary goals of seed sciences is to monitor and signal the first flights of aphids as part of forecasting threats and making protective decisions. The producers and breeders where aphids were caught, as well as all interested parties, were provided with ongoing information about emerging threats. This data was also published in tabular form and sent electronically as alerts.
Keywords: aphid monitoring, aphid pressure, dynamics, nonpotato aphids, potato, potato aphids
Dorota Michałowska
Gromadzenie, utrzymywanie i ewaluacja tetraploidalnych form ziemniaka w Banku Genów in Vitro Ziemniaka w Boninie
Ziemn. Pol. 2023, 4: 21-26, il., bibliogr., abstr., streszcz.
Streszczenie
W Banku Genów Ziemniaka in Vitro znajdującym się w oddziale IHAR-PIB w Boninie zgromadzono największą w Polsce kolekcję ziemniaka tetraploidalnego. Przechowywane są tu wszystkie uprawiane obecnie, jak również wycofane z uprawy w Polsce odmiany ziemniaka, wartościowe linie hodowlane i rody perspektywiczne. Jednocześnie na bieżąco hodowcy dostarczają do Banku opracowane przez siebie, zarejestrowane rody hodowlane w celu wprowadzenia ich do przechowalni długoterminowej i zabezpieczenia zdrowego materiału do dalszych rozmnożeń. Zgromadzone w Banku zasoby charakteryzowane są pod względem cech morfologicznych i użytkowych, co pozwala określić sposób ich wykorzystania. Posiadane obiekty wykorzystują m.in. jednostki hodowlane (hodowla twórcza i zachowawcza ziemniaka).
Słowa kluczowe: bank genów ziemniaka, ewaluacja, in vitro, mikrobulwa, minibulwa, ziemniak
Collection, maintenance, and evaluation of tetraploid forms of potato in the Potato in Vitro Gene Bank in Bonin
Abstract
The Potato In Vitro Gene Bank, located in the IHAR-PIB branch in Bonin, houses Poland’s most extensive collection of tetraploid potatoes. The bank stores not only all potato varieties currently cultivated in Poland but also those withdrawn, valuable breeding lines, and promising lines. Simultaneously, breeders regularly introduce their registered breeding lines to the Bank for long-term storage and to secure healthy material for further reproduction. The accessions collected in the Bank are evaluated in terms of morphological and functional characteristics, which allows for determining the method of their use. Among others, seed tuber and breeding companies use the collection for creative and conservative breeding.
Keywords: evaluation, in vitro, microtuber, minituber, potato, potato gene bank
Jerzy Osowski
Zgnilizny bulw – sprawcy, objawy i zapobieganie
Ziemn. Pol. 2023, 4: 49-58, il., bibliogr., abstr., streszcz.
Streszczenie
W zależności od przeznaczenia ziemniaki mogą być przechowywane od kilku tygodni do 9 miesięcy od zbioru. Jest to długi okres, w trakcie którego muszą być zapewnione warunki gwarantujące zachowanie wysokiej jakości i parametrów wymaganych dla poszczególnych kierunków użytkowania. W trakcie przechowywania ziemniaki narażone są na różnego rodzaju ubytki wynikające z naturalnych procesów zachodzących w bulwach (oddychanie, parowanie) oraz strat wywołanych rozwojem chorób. Do chorób najczęściej pojawiających się i rozwijających w czasie przechowywania zalicza się zarazę ziemniaka, mokrą i suchą zgniliznę bulw, wodną zgniliznę przyranową oraz zgnilizny mieszane.
Słowa kluczowe: mokra zgnilizna bulw, sucha zgnilizna bulw, wodna zgnilizna przyranowa, zaraza ziemniaka
Tuber rots – causes, symptoms and prevention
Abstract
Potatoes can be stored for several weeks up to nine months, depending on their intended use. During this extended period, it is essential to maintain optimal conditions to preserve their quality and specific characteristics. When stored, potatoes are exposed to various natural processes, such as respiration and evaporation, which may cause losses. Diseases such as potato late blight, wet and dry tuber rot, leak rot, and mixed rots often develop during storage and can lead to further losses.
Keywords: dry tuber rot, leak rot, potato late blight, wet tuber rot
Anna Pęksa i współautorzy
Wybrane właściwości fizykochemiczne i organoleptyczne ziemniaków odmian o kolorowym miąższu
Ziemn. Pol. 2023, 4: 9-20, il., bibliogr., abstr., streszcz.
Streszczenie
Surowcem w badaniach były próby bulw ziemniaka 10 odmian: w tym 5 o niebieskofioletowym miąższu: Blaue Elise (BE), Blaue St. Gallee (BStG), Blue Congo (BC), Valfi (V) i Vitelotte (Vi), 4 o czerwonym miąższu: Highland Burgundy Red (HBR), Herbie 26 (H26), Rosalinde/Rosemarie (R) i Rote Emma (RE) oraz 1 o żółtym miąższu: Agria (A). Ziemniaki uprawiano w 2009 r. na poletkach doświadczalnych należących do stacji badawczej Centralnego Instytutu Nadzoru i Kontroli Rolnictwa w Přerov nad Labem (Czechy). Badano cechy jakości ugotowanych i surowych bulw, w tym analizowano profil związków zapachowych. Badane próby bulw o niebieskofioletowym i czerwonym miąższu miały dobre właściwości sensoryczne. Reprezentowały typ średnio mączysty lub mączysty i charakteryzowały się typowym, mocnym lub słabym smakiem i zapachem oprócz odmian Vitelotte, Highland Burgundy Red i Roasalinde. Najwyższe noty w ocenie sensorycznej uzyskały ziemniaki o niebieskofioletowym miąższu odmian Blaue Elise, Blaue St. Gallee, Blue Congo i Valfi. Najbardziej zasobne w związki lotne były bulwy odmian Blue Congo i Valfi o niebieskim miąższu oraz Highland Burgundy Red i Rote Emma o czerwonym, a najmniej Vitelotte (miąższ niebieski) i Rosalinde (czerwony). Po ugotowaniu tkanka ziemniaków odmian o miąższu niebieskim stawała się granatowa, a barwa odmian o miąższu czerwonym – różowa o różnej intensywności lub o odcieniu lekko purpurowym i szarym.
Słowa kluczowe: cechy organoleptyczne, kolorowe ziemniaki, związki zapachowe
Selected physicochemical and organoleptic properties of potatoes of varieties with coloured flesh
Abstract
The raw material in the research were samples of potato tubers of ten varieties with colored flesh, including five with blue-violet flesh: Blaue Elise (BE), Blaue St. Gallee (BStG), Blue Congo (BC), Valfi (V) and Vitelotte (Vi), four red-flesh potato varieties: Highland Burgundy Red (HBR), Herbie 26 (H26), Rosalinde/Rosemarie (R) and Rote Emma (RE) and one variety with yellow flesh: Agria (A). Potatoes were grown on experimental plots belonging to the research station of the Central Institute for Supervision and Control of Agriculture in Přerov nad Labem (Czech Republic) in 2009. The quality features of cooked and raw tubers were examined, including the analysis of the profile of aroma compounds. Studied samples of blue/purple- and red-fleshed potato varieties characterized good sensory properties. They represented moderate mealy or mealy-type potato and characterized typical, strong or weak potato taste and flavour besides Vitelotte, Highland Burgundy Red and Roasalinde varieties. The highest scores in sensory evaluation obtained blue/purplefleshed potatoes of Blaue Elise, Blaue St. Gallee, Blue Congo and Valfi varieties. The most abundant in volatiles compounds were tubers of Blue Congo and Valfi blue-fleshed varieties and, Highland Burgundy Red and Rote Emma varieties and the least abundant blue-fleshed Vitelotte and red-fleshed Rosalinde. After boiling a tissue of blue-fleshed potatoes became navy-blue and the colour of red-fleshed became pink of different intense or slight purple and grey.
Keywords: aroma constituents, coloured potatoes, organoleptic features
Sylwester Sobkowiak, Jadwiga Śliwka
Występowanie mączniaka prawdziwego na nadziemnych częściach ziemniaka
Ziemn. Pol. 2023, 4: 33-38, il., bibliogr., abstr., streszcz.
Streszczenie
Mączniak prawdziwy należy do uciążliwych chorób roślin uprawnych, w tym także ziemniaka (Solanum tuberosum L.). Wywołują ją grzyby należące do rodziny mączniakowatych (Erysiphaceae). Najczęściej pojawiającym się mączniakiem prawdziwym na ziemniaku jest Golovinomyces cichoracearum. Mogą go powodować także inne gatunki, takie jak G. orontii i Leveillula taurica. Charakterystycznym objawem na liściach i łodygach jest nalot przypominający proszek lub mąkę, któremu choroba zawdzięcza swą nazwę. Wysoka wilgotność i umiarkowana temperatura, zwłaszcza w szklarniach i tunelach foliowych, stwarzają najlepsze warunki dla rozwoju i rozprzestrzeniania się tego patogenu.
Słowa kluczowe: Golovinomyces sp., Leveillula taurica, warunki dla rozwoju mączniaka prawdziwego, ziemniak
Occurrence of powdery mildew on aboveground parts of potato
Abstract
Powdery mildew is one of the troublesome diseases of cultivated plants, including potato (Solanum tuberosum L.). The disease is caused by fungi belonging to the powdery mildew family (Erysiphaceae). The most common pathogen of potato powdery mildew is Golovinomyces cichoracearum. Other species, such as G. orontii and Leveillula taurica can also cause this disease. The characteristic symptom on the leaves and stems resembles white powder, which gives the disease its name. High humidity and moderate temperature, especially in greenhouses and foil tunnels, create the best conditions for the development and spread of this pathogen.
Keywords: conditions for the development of powdery mildew, Golovinomyces sp., Leveillula taurica, potato