Gatunek lokalnie występuje w całym kraju. Największą jego liczebność jest notowana tam, gdzie ziemniaki uprawia się na glebach wilgotnych i o nadmiernej wilgotności.

Niszczyk ziemniaczak jest polifagiem porażającym 70 gatunków roślin uprawnych i ozdobnych oraz 65 gatunków grzybów glebowych. W Polsce i na świecie obok ziemniaka żeruje również na słodkim ziemniaku, burakach cukrowych, marchwi, orzeszkach ziemnych, cebuli, cebulach lilii, tulipana, niektórych chwastach i grzybach jako gospodarzach zastępczych. Gatunek ten początkowo był uważany za rasę Ditylenchus dipsaci (niszczyk zjadliwy), dokładne badania morfologiczne Thorna wykazały jednak, że Ditylenchus destructor to odrębny gatunek.

Bionomia

• Jaja – długości 0,1 mm, samica w czasie 1,5 roku swojego życia składa 250 jaj do wnętrza roślin.
• Larwy (stadium szkodliwe) – endopasożyt bulw i roślin, osobniki bezbarwne. Larwy przechodzą przez 4 stadia larwalne [L1-L4], które różnią się długością ciała. Pierwsze stadium rozwojowe osiąga zwykle długość 0,5 mm. Zimują larwy inwazyjne, w resztkach roślinnych i materiale sadzeniakowym. Na wiosnę wnikają przez przetchlinki do bulw, kłączy czy cebul.
• Osobnik dorosły – endopasożyt, nicień, długość ciała dochodzi od 0,8-1,4 mm. Samce są mniejsze od samic. Rozwijają się w przyziemnych częściach łodygi, tkance miękiszowej bulw i cebul. Nicienie dorosłe mogą zimować w resztkach roślin, nie wytwarzają stadium przetrwalnikowego (na zimę).

Cykl rozwojowy

Niszczyk ziemniaczak rozwija się w sprzyjających warunkach termicznych (15-20°C) i wilgotności (60-80% pełnej pojemności wodnej), ma kilka pokoleń w ciągu roku. Długość cyklu rozwojowego jednego pokolenia nicieni wynosi 15-45 dni i jest uwarunkowana głównie temperaturą i dostępnością pożywienia. Inwazyjne larwy zimują w glebie na bulwach, resztkach pożniwnych i grzybni grzybów glebowych. Niszczyk nie wytrzymuje przesuszenia gleby, jest wilgociolubny.

Od maja wychodzi z porażonych bulw lub resztek pożniwnych i wnika przez przetchlinki do nowych części rośliny (podziemnych), stolonów, cebul, kłączy i łodyg, nie przedostając się jednak do części nadziemnej roślin.

Występowanie i szkodliwość

Nicienie uszkadzają wszystkie podziemne części roślin ziemniaka, szczególnie bulwy i stolony. Rośliny wyrastające wiosną z silnie porażonych sadzeniaków są słabe i szybko obumierają. W początkowym okresie są trudne do identyfikacji. Stają się widoczne późną jesienią na nowych bulwach. Łatwo je dostrzec po delikatnym zdjęciu skórki w postaci białych plamek z małymi otworkami, przez które wnikały osobniki nicienia. Z czasem nad miejscami żerowania tworzą się coraz większe szarobrunatne plamki, które mogą objąć nawet całą powierzchnię bulwy. Są one miękkie, skórka z czasem zapada się, staje się ciemnoszara, zasycha i pęka (fot. 2A, 2B, 2C). Początkowo ich żerowanie prowadzi do podrażnienia tkanki, w skrajnych przypadkach miąższ bulw głęboko uszkadza się, przyjmując postać brązowej gąbczastej tkanki, skórka na bulwach pęka (płatami, przypomina pergamin). Gąbczastość i pękanie skórki odróżnia diagnostycznie objawy żerowania nicienia od porażenia zarazą ziemniaka (gdzie w początkowym stadium skórka jest twarda) (fot. 1A, 1B, 1C). Żerowanie nicienia istotnie przyczynia się do wzrostu porażenia roślin przez wtórne choroby grzybowe, w szczególności przez sprawców fuzarioz i zgnilizn. Podczas przechowywania w warunkach przechowalniczych w dużej wilgotności możliwe jest przenikanie osobników do sąsiadujących zdrowych bulw. Straty plonu powodowane przez D. destructor mogą osiągnąć przy licznym zasiedleniu nawet 30-40%.

Próg ekonomicznej szkodliwości

Nie określono.

W celu stwierdzenia obecności wylęgających się nicieni (larw i dorosłych) stosuje się bezpośrednie obserwacje mikroskopowe gleby, materiału roślinnego lub bulw.

Metody zwalczania

Metoda agrotechniczna (płodozmian – często zawodzi, ponieważ żywiciel poraża wiele roślin uprawnych, nie poraża jednak zbóż, usuwanie chwastów grubołodygowych z plantacji, resztek bulw i cebul, głęboka orka zimowa). Nie ma odmian odpornych na tego szkodnika. Najefektywniejsze jest wysadzanie zdrowego kwalifikowanego materiału oraz metoda chemiczna. Zwalczanie nicieni przed sadzeniem ziemniaków z zastosowaniem dostępnych nematocydów granulowanych przy użyciu aplikatorów (Vydate, Nemathorin).