Gabriel Biegniewski, Jacek Grodner
Ziemn. Pol. 2025, 3: 34-40, il, bibliogr., abstr., streszcz.
Streszczenie
Ważnym elementem niechemicznych metod ochrony roślin są środki biologiczne, które nie powodują zagrożenia dla zdrowia ludzi i zwierząt oraz środowiska. Do czynników biologicznych zaliczane są odpowiednie mikroorganizmy, makroorganizmy, substancje pochodzenia roślinnego i zwierzęcego oraz semiozwiązki. Pod względem pochodzenia są one dzielone na dwie główne grupy, tj. naturalnie występujące w danym środowisku oraz pochodzące z innych obszarów i/lub produkowane przemysłowo, a następnie wprowadzane lub uwalniane do danego środowiska. Stale rosnący rynek środków biologicznych wskazuje na ogromną popularność metod biologicznych w ochronie roślin na całym świecie. Szczególnie dotyczy to upraw, z których bezpośrednie spożywanie produktów wymaga zachowania najwyższych standardów bezpieczeństwa (owoce, warzywa, grzyby, żywność dla dzieci etc.). W artykule dokonano przeglądu możliwości wykorzystania metod biologicznych do zwalczania ważnych gospodarczo szkodników glebowych Agriotes spp., ze szczególnym uwzględnieniem metod biotechnicznych opartych na feromonach.
Słowa kluczowe: Agriotes spp., drutowce, feromon, IPM, kontrola biologiczna, metody biotechniczne, ziemniak
Biological methods of controlling click beetles (Coleoptera: Elateridae) in potato crops
Abstract
An important element of non-chemical plant protection methods is the use of biological agents that are not hazardous to human or animal health or the environment. Biological agents include relevant microorganisms, macroorganisms, substances of plant and animal origin and semiochemicals. In terms of their origin, they are divided into two main groups, i.e. naturally occurring in a given environment and those originating from other areas and/or industrially produced and subsequently introduced or released into a given environment. The ever-growing market for biological agents indicates the great popularity of biological methods in plant protection worldwide. This is particularly true for crop plants whose direct consumption requires adherence to the highest safety standards (fruits, vegetables, mushrooms, baby food, etc.). This article reviews the possibilities of using biological methods to control the economically important soil pests Agriotes spp. with a focus on pheromone-based biotechnical methods.
Keywords: Agriotes spp., biological control, biotechnical methods, IPM, pheromone, potato, wireworms
Karol Majchrowski
Ziemn. Pol. 2025, 3: 41-42, il.
DSG Potato technology: tuber uniformity and higher yield confirmed by experiments
Jerzy Osowski
Ziemn. Pol. 2025, 3: 16-33, il, bibliogr., abstr., streszcz.
Streszczenie
Różnego rodzaju plamy, chlorozy, przebarwienia czy nekrozy, jakie pojawiają się w okresie wegetacji, wywoływane są nie tylko przez czynniki biotyczne (infekcyjne), ale także częstą ich przyczyną są czynniki abiotyczne (nieinfekcyjne) spowodowane przez warunki glebowe, atmosferyczne, błędy w stosowaniu środków ochrony roślin oraz zanieczyszczenia powietrza na skutek rozwoju przemysłu i zmian klimatu. Identyfikacja czynników wywołujących te objawy pozwoli producentom ziemniaka na szybką i właściwą interwencję w celu zmniejszenia strat.
Słowa kluczowe: chlorozy, czynniki abiotyczne, fitotoksyczność, niedobory pierwiastków, plamy nekrotyczne, ziemniak
Abiotic causes of potato leaf damage
Abstract
Various types of spots, chlorosis, discoloration or necrosis that appear during the growing season are caused not only by biotic (infectious) factors, but also by abiotic (non-infectious) factors, such as soil and weather conditions, improper use of plant protection products and by air pollution resulting from industrial development and climate change. Identifying the causes of these symptoms will facilitate potato producers to respond quickly and appropriately, thereby reducing potential losses.
Keywords: abiotic factors, chlorosis, necrotic spots, nutrient deficiencies, phytotoxicity, potato
Krzysztof Treder
Ziemn. Pol. 2025, 3: 3-15, il., bibliogr., abstr., streszcz.
Streszczenie
Wirus Y ziemniaka (PVY) powstał przed ok. 8000 lat w andyjskim regionie Ameryki Południowej. Około 2000 lat temu istniał wspólny przodek współczesnych szczepów PVYO i PVYN. Protoplasta PVYO trafił do Europy w XVI w. wraz z psianką – ziemniakiem. PVYN dotarł na nasz kontynent dopiero w drugiej połowie XIX w. Przez większą część swojej historii wirus nie wykazywał dużej zmienności. Jednak w latach 80. XX w. pojawiły się nowe szczepy wirusa, powstałe na skutek rekombinacji pomiędzy PVYO i PVYN. W ciągu 40 lat rekombinowane szczepy zdominowały światową populację wirusa. Rekombinowane szczepy również rekombinują, dając nowe szczepy potomne. Większość nowych szczepów powoduje łagodne objawy na liściach ziemniaka lub występuje bezobjawowo. W efekcie utrudnione jest eliminowanie porażonych roślin na plantacjach nasiennych. Ponieważ nowe szczepy powodują nekrozy i deformacje bulw, stanowią duże zagrożenie dla produkcji nasiennej i towarowej ziemniaka.
Słowa kluczowe: ewolucja PVY, PVY, rekombinacja, szczepy wirusa, wirus Y ziemniaka
Potato flu – on the biodiversity of potato virus Y
Abstract
Potato virus Y (PVY) emerged approximately 8,000 years ago in the Andean region of South America. Around 2,000 years ago, a common ancestor of the modern PVYO and PVYN strains existed. The progenitor of PVYO reached Europe in the 16th century along with the potato. PVYN arrived on the continent only in the second half of the 19th century. For most of its history, the virus exhibited low genetic variability. However, in the 1980s, new strains emerged as a result of recombination between PVYO and PVYN. Within 40 years, recombinant strains have come to dominate the global PVY population. These recombinant strains continue to recombine, giving rise to new progeny strains. Most of the new strains cause mild symptoms on potato leaves or are asymptomatic, making it difficult to eliminate infected plants from seed potato plantations. Since the new strains cause necrosis and tuber deformation, they pose a significant threat to both seed and commercial potato production.
Keywords: Potato virus Y, PVY, PVY evolution, recombination, virus strains
Janusz Urbanowicz
Ziemn. Pol. 2025, 3: 42-46, il., bibliogr., abstr., streszcz.
Streszczenie
Niszczenie naci, czyli desykacja, przygotowuje plantację do zbioru, ale również uważane jest za ostatni zabieg ochronny, gdyż zabezpiecza bulwy przed zarazą ziemniaka, alternariozą, rizoktoniozą i wirusami. Na plantacjach nasiennych desykację przeprowadza się jeszcze w pełni wegetacji i dlatego nazywana jest zabiegiem wczesnego niszczenia naci. Podstawowym jej celem jest ochrona bulw przed infekcjami wirusowymi. Nać można niszczyć, stosując jedną z trzech metod: mechaniczną, chemiczną lub mechaniczno-chemiczną. Najkorzystniejsza jest metoda mechaniczno-chemiczna, która zapewnia równomierne zasychanie naci, nie powodując jej odrostów. W roku 2025 w rejestrze znajduje się pięć desykantów przeznaczonych do stosowania przez użytkowników profesjonalnych, które oparte są na trzech substancjach aktywnych (karfentrazon etylu, kwas nonanowy i pyraflufen etylowy).
Słowa kluczowe: desykacja, karfentrazon etylu, kwas nonanowy, niszczenie naci, pyraflufen etylowy, ziemniak
Desiccation of potato plantation
Abstract
The treatment of haulm destruction, or desiccation, prepares the plantation for harvest, but is also considered the final protective treatment, as it protects the tubers from late blight, early blight, R. solani caused disease (Rhizoctonia Canker and Black Scurf of Potato), and viruses. In seed plantations, desiccation is carried out while the vegetation is still in full swing and is therefore called early leaf destruction. Its primary goal is to protect the tubers from viral infections. Haulm destruction can be performed using one of three methods: mechanical, chemical, or mechanical-chemical. The mechanical-chemical method is the most advantageous, ensuring even haulm drying without causing regrowth. As of 2025, the register includes five desiccants intended for use by professional users, each based on three active ingredients (carfentrazone-ethyl, nonanoic acid, and pyraflufen-ethyl).
Keywords: carfentrazone-ethyl, desiccation, haulm destruction, nonanoic acid, potato, pyraflufen-ethyl
Janusz Urbanowicz
Ziemn. Pol. 2025, 3:46-47 + II strona okładki
3rd National Potato Fair
Krystyna Żalejko
Ziemn. Pol. 2025, 3: 47-52 + III strona okładki
