Ziemn. Pol. 2025, 2: 3-5, il., bibliogr., abstr., streszcz.
Streszczenie
Decyzją Komisji Rejestracyjnej Centralnego Ośrodka Badania Odmian Roślin Uprawnych do krajowego rejestru zostały wpisane dwie odmiany pochodzące z Hodowli Ziemniaka Zamarte: Akacja – jadalna bardzo wczesna i Radunia – skrobiowa średnio wczesna, odporna na mątwika agresywnego oraz wirulentne patotypy raka ziemniaka.
Słowa kluczowe: hodowla, odmiana Akacja, odmiana Radunia, postęp biologiczny, ziemniak
New cultivars in the group of very early table cultivars and medium early starch cultivars
Abstract
By decision of the Registration Commission of the Research Centre for Cultivar Testing, two cultivars from Hodowla Ziemniaka Zamarte have been registered: Akacja – a very early table cultivar, and Radunia – a medium-early starchy cultivar, resistant to the aggressive potato cyst nematode and virulent pathotypes of potato wart disease.
Keywords: biological progress, breeding, cv. Akacja, cv. Radunia, potato
Ziemn. Pol, 2025, 1: 6-7, il., abstr., streszcz.
Streszczenie
Piast – średnio wczesna skrobiowa o przybliżonym czasie wegetacji ok. 105 dni. Charakteryzuje się wysoką zawartością skrobi, na poziomie ok. 20,0%, oraz stabilnym plonem skrobi. Skórka beżowa, miąższ biały. Wyróżnia się wysoką odpornością na wirusy Y i M oraz parch. Plon ogólny sięga 34,1 t/ha, wg oceny COBORU stanowi to 108% wzorca. Ma wysoką zdolność przechowalniczą. Zawisza – średnio wczesna jadalna (ok. 95 dni wegetacji). Charakteryzuje się żółtym kolorem miąższu oraz płytkimi oczkami. Typ kulinarny B-BC o 13,5-proc. zawartości skrobi. Wyróżnia się bardzo wysokimi walorami smakowymi. Ma wyrównaną wielkość bulw o kształcie okrągłym. Jest odporna na wirus Y. Wg danych COBORU plon ogólny osiąga poziom 39,5 t/ha.
Słowa kluczowe: charakterystyka, hodowla, odmiana Piast, odmiana Zawisza, ziemniak
Cultivars registered by Pomorsko-Mazurska Hodowla Ziemniaka sp z o.o. in 2025
Abstract
Piast – medium early starchy variety with an approximate vegetation time of approx. 105 days. Characterized by high starch content, at a level of approx. 20.0%, and stable starch yield. Beige skin, white flesh. Distinguished by high resistance to Y and M viruses and scab. The total yield reaches 34.1 t/ha; according to the COBORU assessment, this is 108% of the standard. The cultivar has a high storage potential. Zawisza – medium early edible (approx. 95 days of vegetation). Characterized by yellow flesh and shallow eyes. Culinary type B-BC with 13.5% starch content. Distinguished by very high taste values. It has round tubers of uniform size. Resistant to Y virus. According to COBORU data, the total yield reaches 39.5 t/ha.
Keywords: breeding, characteristics, Piast cultivar, potato, Zawisza cultivar
Ziemn. Pol. 2025, 1: 8-14, il., bibliogr., abstr., streszcz.
Streszczenie
Mszyce odławiano do żółtych szalek w 3 miejscowościach (Bonin, Bykowo, Lublewko). Monitoring mszyc prowadzono na podstawie odłowionych osobników uskrzydlonych mszyc różnych gatunków występujących w agrocenozach ziemniaka. Najważniejsze znaczenie epidemiologiczne w przenoszeniu wirusów w produkcji materiałów nasiennych mają tzw. mszyce ziemniaczane, jednakże wczesnowiosenne lub późnoletnie pojawy niektórych gatunków mszyc tzw. nieziemniaczanych, np. w sprzyjającym zakresie pogodowym – mogą być bardzo niebezpieczne dla produkcji nasiennej ziemniaka, tym bardziej że młode, wschodzące rośliny są znacznie bardziej podatne na infekcje wirusowe niż rośliny starsze. Sygnalizowanie pierwszych lotów mszyc jest głównym celem badań w ramach prognozowania zagrożeń i podejmowania decyzji ochronnych. Producenci i hodowcy, u których w stanowiskach odławiano mszyce, oraz wszyscy zainteresowani otrzymywali na bieżąco informacje o pojawiających się zagrożeniach i lotach mszyc. Dane te publikowano w postaci tabelarycznej oraz wysyłano w postaci opracowanych alertów zagrożeń (pocztą e-mail).
Słowa kluczowe: dynamika, monitoring mszyc, mszyce nieziemniaczane, mszyce ziemniaczane, presja wirusów, ziemniak
Impact of weather conditions on dynamics, number and viruses infection pressure in potato crops
Abstract
Aphids were trapped in yellow dishes in 3 locations (Bonin, Bykowo, Lublewko). Aphid monitoring was conducted based on the collected individuals of winged aphids of various species occurring in potato agrocenoses. Aphids specifically feeding on potatoes (so-cold potato-aphids) have the most crucial epidemiological significance in the transmission of viruses in the production of seed tubers. However, early spring or late summer flights of some species of aphids feeding on other crops (so-called non-potato aphids), e.g., in a favorable weather range – can be very dangerous for potato seed production, especially since young emerging plants are much more susceptible to virus infections than older plants. Signaling the first flights of aphids is the primary goal of research as part of forecasting threats and making control decisions. Producers and breeders whose locations aphids were collected, as well as all interested parties, received current information on emerging threats and aphid flights. Data presented here was published in tabular form and sent in the form of developed threat alerts (via e-mail) to these bodies.
Keywords: aphid monitoring, dynamics, non-potato aphids, potato, potato aphids, virus pressure
Ziemn. Pol. 2025, 1: 15-29, il., bibliogr., abstr., streszcz.
Streszczenie
Wegetatywny sposób rozmnażania ziemniaka sprawia, że jest on zarówno w czasie wegetacji, jak i przechowywania narażony na występowanie ok. 160 różnych chorób pochodzenia grzybowego, wirusowego, bakteryjnego i czynników określanych jako abiotyczne (np. temperatura, woda). Zmieniające się warunki klimatyczne wpływają nie tylko na rozwój roślin uprawnych, ale sprawiają też, że patogeny i choroby przez nie wywoływane, które dotychczas nie atakowały ziemniaka lub miały mniejsze znaczenie, stają się ważne i powodują wysokie straty oraz generują koszty ponoszone na ochronę. W ostatnich latach w wyniku zmian klimatycznych większego znaczenia nabierają choroby wywoływane przez bakterie należące do rodzaju Pectobacterium oraz Dickeya. Są one sprawcami czarnej nóżki oraz miękkiej zgnilizny bulw określanej potocznie jako mokra zgnilizna. Bakterie rodzaju Pectobacterium i Dickeya należące do rodziny Pectobacteriaceae i rzędu Enterobacterales są też określane jako Soft Rot Enterobacteriaceae (SRE) i zaliczane do 10 patogenów pochodzenia bakteryjnego powodujących największe straty. Przedstawiono warunki sprzyjające wystąpieniu i rozwojowi bakterii oraz objawy chorób, jakie wywołują na różnych etapach rozwoju ziemniaka.
Słowa kluczowe: bakterie, czarna nóżka ziemniaka, Dickeya, mokra zgnilizna bulw ziemniaka, Pectobacterium
Black leg of potato and tuber soft rot – meaning and symptoms
Abstract
The vegetative propagation of the potato means that it is exposed to around 160 different diseases of fungal, viral, bacterial and abiotic (e.g. temperature, water) origin, both during vegetation and storage. Changing climatic conditions not only affect the development of the crop, but also cause pathogens and the diseases they cause, which previously did not affect potatoes or were of minor importance, to become important and cause high losses and protection costs. In recent years, diseases caused by bacteria of the genera Pectobacterium and Dickeya have become more important as a result of climate change. These are the causal agents of two potato diseases: blackleg and soft rot. Bacteria of the genera Pectobacterium and Dickeya, belonging to the family Pectobacteriaceae and the order Enterobacterales, are also known as Soft Rot Enterobacteriaceae (SRE) and are among the 10 most important causes of losses due to diseases of bacterial origin. This paper describes the conditions that favour the occurrence and development of the bacterial disease and the disease symptoms it causes at different stages of potato plant development
Keywords: bacteria, blackleg, Dickeya, Pectobacterium, soft rot
Ziemn. Pol. 2025, 1: 29-39, il., bibliogr., abstr., streszcz.
Streszczenie
Wzrost znaczenia PVY związany jest głównie ze zmianą jego biologii, licznymi szczepami (rekombinacjami, mutacjami) i zmianami pogodowymi oraz szybkim jego transferem w okresie wiosennym, co wiąże się z licznym wystąpieniem mszyc nieziemniaczanych, które przy wcześnie rozpoczynającej się gorącej wiośnie zaczynają wcześniej się uskrzydlać i poszukiwać żywicieli pośrednich (w tym ziemniaka). Rosnące znaczenie wodnej zgnilizny przyranowej (Globisporangium ultimum syn. Pythium ultimum) oraz geotrychozy (Geotrichum candidum) jest związane z gorącym latem z lokalnie przypadającymi okresami ulewnych deszczy. Choroby te nie dają objawów diagnostycznych na ziemniaku w okresie wegetacji. Antraknoza ziemniaka (Colletotrichum coccodes) i werticilioza (Verticillium dahliae), kiedyś sporadycznie spotykane i niepowodujące poważnych strat, ostatnio, przy sprzyjających warunkach w okresie wegetacji, powodują czasami bardzo duże straty w uprawie. Antraknoza i werticilioza dają sezonowe objawy diagnostyczne w postaci zamierania całych łodyg, a czasami całych roślin, przez co plony istotnie spadają. Wynika stąd ważna potrzeba przyjrzenia się tym chorobom, oceny ich zagrożenia, umiejętnego zdiagnozowania i wprowadzenia odpowiednich elementów agrotechniki i ochrony plantacji ziemniaka.
Słowa kluczowe: antraknoza ziemniaka, choroby ziemniaka, Colletotrichum coccodes, Geotrichum sp., geotrychoza ziemniaka, Globisporangium ultimum, PVY, Verticillium dahliae, werticilioza, wodna zgnilizna przyranowa
Climate changes and weather factors conditioning threats and increased significance of some viral and fungal diseases harming seed and commodity production of potatoes
Abstract
The growing importance of PVY is mainly related to the change in its biology, increasing strain diversity (recombinations, mutations), and weather changes, as well as its rapid transmission in the spring, which is associated with the numerous occurrences of non-potato aphids, which, with the early onset of warm spring, begin to wing earlier and seek intermediate hosts (including potato). The growing importance of water-borne wound rot (Globisporangium ultimum syn. Pythium ultimum) and geotrichosis (Geotrichum candidum) is associated with hot summers with local periods of heavy rains. These diseases do not show diagnostic symptoms in potatoes during the growing season. In the past, potato anthracnose (Colletotrichum coccodes) and verticillium wilt (Verticillium dahliae) were sporadically encountered and used not to cause severe losses. However, these diseases have recently become more common and can devastate potato yield under favorable conditions. Anthracnose and verticillium wilt produce seasonal diagnostic symptoms in the form of the death of entire stems and sometimes entire plants, significantly reducing yields. Hence, there is an important need to have a deeper look at these diseases, assess their threat, skillfully diagnose, and introduce appropriate elements of agricultural technology and protection of potato plantations.
Keywords: Colletotrichum coccodes, Geotrichum sp., Globisporangium ultimum, potato anthracnose, potato diseases, potato geotrichosis, PVY, Verticillium dahliae, verticillium wilt, water wound rot
Ziemn. Pol. 2025, 1: 43-50, il., bibliogr., abstr., streszcz.
Streszczenie
Przedstawiono stan aktualny nasiennictwa ziemniaka ostatnich kilku sezonów w naszym kraju. Dysponujemy w nasiennictwie dużą liczbą odmian, ale większość jest uprawiana na bardzo małym areale. Polskie hodowle ziemniaka konkurują z hodowlami zagranicznymi, ale ilość produkowanych kwalifikowanych sadzeniaków jest niewystarczająca i nie pokrywa potrzeb produkcji towarowej. Nie możemy zapewnić bezpieczeństwa fitosanitarnego dla branży ziemniaka i zmniejszamy opłacalność produkcji tego gatunku. Eksport ziemniaka na rynki światowe staje się naszym marzeniem. Najważniejszym wyzwaniem branży najbliższych lat jest istotne zwiększenie krajowej powierzchni plantacji nasiennych ziemniaka, poprawa jakości produkowanych sadzeniaków oraz zmniejszenie ryzyka firm w prowadzeniu działalności nasiennej.
Słowa kluczowe: kwalifikowane sadzeniaki, nasiennictwo ziemniaka, odmiany polskie i zagraniczne
Polish potato seed industry needs immediate repair
Abstract
The paper presents the current state of domestic potato seed production in the last few seasons. We have many cultivars in seed production, but most are cultivated in a tiny area. Polish potato farms compete with foreign farms, but the amount of certified seed potatoes produced is insufficient and does not cover commercial production needs. We cannot ensure phytosanitary safety for the potato industry, and we are reducing this species’ production profitability. Exporting potatoes to world markets is becoming our dream. The most critical challenge for the industry in the coming years is to significantly increase the domestic area of potato seed plantations, improve the quality of produced seed potatoes, and reduce the risk of companies conducting seed operations.
Keywords: certified seed potatoes, polish and foreign varieties, potato seed
Ziemn.Pol. 2025, 1: 40-43
Streszczenie
Rizoktonioza jest jedną z najgroźniejszych chorób grzybowych ziemniaka, która powszechnie występuje w rejonach produkcji ziemniaków na całym świecie. Wywołuje zarówno jakościowe, jak i ilościowe szkody w ziemniakach, powodując ogromne straty ekonomiczne, a tym samym stała się poważnym zagrożeniem dla światowych upraw. Ze względu na poziom strat jest ona zaliczana do chorób o znaczeniu ekonomicznym. Występując na plantacjach, wpływa na rozwój ziemniaka od wschodów do zbiorów; uszkadza zarówno części nadziemne, jak i podziemne. Główną jej cechą rozpoznawczą są sklerocja grzyba przyczepione do powierzchni bulw. Ograniczanie szkodliwości wymaga wykorzystania wszystkich dostępnych metod agrotechnicznych oraz zaprawiania bulw jednym z zarejestrowanych środków ochrony. Obecnie do zaprawiania wiosną zarejestrowane są 3 syntetyczne substancje czynne: azoksystrobina należąca do strobiluryn (Qol), flutolanil (fenylobenzamidy) i fluksapyroksad (karboksyamidy) z grupy SDHI oraz do zaprawiania jesienią 1 substancja – imazalil z grupy triazoli (DMI). Oprócz syntetycznych do zwalczania rizoktoniozy są także zarejestrowane dwie substancje czynne pochodzenia biologicznego – bakterie z rodzaju Pseudomonas i Bacillus.
Słowa kluczowe: ospowatość, próchnienie podstawy łodygi, Rhizoctonia solani, substancje aktywne, zaprawy, ziemniak
Active substances registered for autumn and spring dressing of potato tubers
Abstract
Rhizoctonia potato disease is one of the most dangerous and commonly occurring fungal diseases worldwide. It causes both qualitative and quantitative damage to potatoes, resulting in substantial economic losses, and thus has become a serious threat to global crops. Owing to the level of losses, the disease is classified as a disease of economic importance. Occurring on plantations affects potato development from emergence to harvest and damages aboveground and underground parts. Its main distinguishing feature is fungal sclerotia attached to the surface of the tubers. Reducing harmfulness requires using all available agrotechnical methods and dressing tubers with one of the registered protection agents. Currently, three synthetic active substances are registered for spring dressing: azoxystrobin belonging to the strobilurin (Qol), flutolanil (phenylbenzamides), and fluxapyroxad (carboxamides) from the SDHI group, and one substance for autumn dressing, imazalil from the triazole group (DMI). In addition to synthetic agents, two active biological substances are registered to control Rhizoctonia solani, the genera Pseudomonas and Bacillus bacteria.
Keywords: active substances, potato, Rhizoctonia canker, Rhizoctonia solani, tuber black scurf
Ziemn. Pol. 2025, 1: 50-56
