Nazwa polska: Rdzawa plamistość miąższu
Nazwa angielska: Internal heat necrosis
Sprawcy choroby:
- czynniki abiotyczne (zakłócenia w bilansie wodnym rośliny, niesprzyjające warunki atmosferyczne i glebowe)
Galeria

Rdzawa plamistość miąższu. Objawy na przekroju bulwy
(fot. J. Osowski)

Rdzawa plamistość miąższu. Objawy na przekroju bulwy
(fot. J. Osowski)

Rdzawa plamistość miąższu. Objawy na przekroju bulwy
(fot. J. Osowski)
- Porównanie objawów rdzawej plamistości i wirusa TRV (fot. J. Osowski)
- Rdzawa plamistość miąższu. Objawy na przekroju bulwy (fot. S. Wróbel)
Charakterystyka i opis choroby
Na przekroju bulwy tworzą się nieregularnego kształtu plamy barwy rdzawej, ciemnobrunatnej lub nawet czarnej (fot. 1A, 1B, 1C, 1D). Na ogół plamy te występują wewnątrz pierścienia wiązek naczyniowych, a tworzą je skupienia komórek, które uległy nekrozie (obumarciu). Czasem objawy te mogą być mylone z objawami niedoboru fosforu i wapnia oraz wywoływanymi przez wirus TRV (fot. 2) – na zdjęciu objawy wirusa na bulwach po lewej stronie.
Rdzawa plamistość miąższu jest, obok pustowatości bulw, najgroźniejszą wadą wewnętrzną bulw przeznaczonych do spożycia i do przerobu przemysłowego. Występuje we wszystkich rejonach uprawy, a jej nasilenie jest większe w latach suchych. Występowaniu jej sprzyja, oprócz nierównomiernych opadów atmosferycznych, uprawa na glebach piaszczystych i przepuszczalnych oraz glebach gliniastych o żwirowatym podglebiu lub mało przepuszczalnych. Uważa się, że występowanie rdzawej plamistości jest spowodowane zakłóceniami w bilansie wodnym rośliny, oddychaniu oraz odżywianiu spowodowanymi przez niesprzyjające warunki atmosferyczne i glebowe, a także zasadowy odczyn gleby. Większe nasilenie tej wady jest obserwowane w latach, w których występują gwałtowne zmiany atmosferyczne, tzn. okresy suszy i dżdżyste następują kolejno po sobie.
Wada ta nie obniża plonu, ale istotnie ujemnie wpływa na jego jakość, gdyż jest uważana za dużą wadę ziemniaków jadalnych (porażone tkanki po ugotowaniu twardnieją i nie nadają się do spożycia) i przeznaczonych do produkcji krochmalu (barwa krochmalu jest niedostatecznie biała).
Zapobieganie
- Nieuprawianie ziemniaków na glebach piaszczystych i przepuszczalnych oraz na gliniastych i mało przepuszczalnych. Jeśli już nie da się tego uniknąć, to należy wybierać odmiany o mniejszej skłonności do rdzawej plamistości miąższu.
- Staranne uprawki, a szczególnie obsypywanie i formowanie redlin, aby rozwijające się bulwy były zakryte warstwą gleby przez cały okres wegetacji.
- Nawożenie mineralne dostosowane do potrzeb odmiany i kierunku uprawy.
Opracował: dr inż. Jerzy Osowski