Tytuł projektu: Wrażliwość wybranych odmian ziemniaka na metrybuzynę w zależności od poziomu i czasu trwania jej rozkładu w liściach roślin

Numer: N N310 144735

Instytucja finansująca: Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego

Okres realizacji: 12 miesięcy (2008/2009 rok)

Nazwisko i rola pracowników (kierownik projektu, główny wykonawca):

kierownik projektu: dr hab. Józefa Kapsa

główny wykonawca: mgr inż. Janusz Urbanowicz

Miejsce realizacji lub jeżeli był to projekt realizowany we współpracy – współudział innych jednostek:

Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin – Państwowy Instytut Badawczy, Zakład Nasiennictwa i Ochrony Ziemniaka w Boninie

Koszt (wartość projektu): 50 000

Czego dotyczył (cel):

Cele badań:

– ocena wpływu powschodowego stosowania metrybuzyny na rośliny wybranych

odmian ziemniaka;

– analiza poziomu metrybuzyny w liściach ziemniaka i tempo jej zanikania;

– badanie wpływu metrybuzyny na wielkość i strukturę plonu oraz na wybrane cechy

jakościowe bulw;

– próba wyjaśnienia mechanizmu zróżnicowanej reakcji odmian ziemniaka na

metrybuzynę;

– poszukiwanie praktycznych rozwiązań mających na celu zminimalizowanie efektu

fitotoksyczności – zastosowanie stymulatora wzrostu.

Rezultat badań:

W badaniach dotyczących wrażliwości roślin ziemniaka na metrybuzynę stosowaną po wschodach w dawce 0,35 kg.ha-1, przebadano pięć odmian: Denar, Lord, Molli, Satina i Sonda. Objawy fitotoksycznej reakcji utrzymywały się od 21 do 35 dni.

Stwierdzono, że o sile efektu fitotoksyczności decyduje zróżnicowanie morfologiczne liści poszczególnych odmian ziemniaka oraz liczba aparatów szparkowych na górnej powierzchni blaszki liściowej. Odmiana Sonda – o najwyższym stopniu wrażliwości spośród badanych odmian, charakteryzowała się liśćmi skupionymi oraz największą liczbą aparatów szparkowych na górnej powierzchni blaszki liściowej, wynoszącą 71,3 szt./mm2. Odmiana niewrażliwa (Satina) charakteryzowała się liśćmi luźnymi z dużą ilością wolnej przestrzeni pomiędzy listkami oraz najmniejszą liczbą aparatów szparkowych.

Odmiana Bardzo wrażliwa (Sonda) i wrażliwa (Molli) na powschodowe stosowanie metrybuzyny zareagowała zmniejszeniem plonu oraz zdrobnieniem bulw. Straty plonu tych odmian wynosiły odpowiednio: 40,7% i 21,8%.

Nie stwierdzono negatywnego wpływu metrybuzyny na zawartość skrobi i suchej masy w bulwach, nie odnotowano również negatywnego wpływu na cechy jakościowe bulw (ciemnienie miąższu surowego i gotowanego, smakowitość, a także wady miąższu – pustowatość i rdzwą plamistość).

W badaniach laboratoryjnych nad tempem rozkładu metrybuzyny w liściach ziemniaka udowodniono ścisłą zależność, potwierdzoną statystycznie pomiędzy stopniem wrażliwości odmian a poziomem pozostałości metrybuzyny. Poziom pozostałości metrybuzyny w liściach odmiany bardzo wrażliwej (Sonda) wynosił 0,167 mg/kg, a odmiany niewrażliwej (Satina) – 0,005 mg/kg, siedem dni po aplikacji metrybuzyny.

W celu zminimalizowania skutków fitotoksycznej reakcji odmian ziemniaka po aplikacji metrybuzyny zastosowano dwukrotnie w doświadczeniach szklarniowych biostymulator Asahi SL, który wpłynął na skrócenie czasu utrzymywania się objawów fitotoksycznej reakcji na roślinach ziemniaka nawet o 7 do14 dni w zależności od odmiany.

Wykaz publikacji:

  1. Urbanowicz J. 2009. Wrażliwość wybranych odmian ziemniaka na metrybuzynę w zależności podpoziomu i czasu trwania jej rozkładu w liściach roślin. Praca doktorska, Bonin 2009: 124 ss.
  2. Urbanowicz J. 2010. Wpływ powschodowego stosowania metrybuzyny na plon wybranych odmian ziemniaka. 50. Sesja Nauk. IOR – PIB. Streszcz. Poznań, 4-5 lutego 2010: 143.
  3. Urbanowicz J. 2010. Wpływ zróżnicowanej budowy liści na fitotoksyczną reakcję odmian ziemniaka. Nasiennictwo i ochrona ziemniaka. Konf. nauk.-szkol. Darłówko Wschodnie, 20-21 maja 2010. IHAR – PIB, ZNiOZ Bonin: 20-23.
  4. Urbanowicz J. 2010. Wpływ powschodowego stosowania metrybuzyny na plon wybranych odmian ziemniaka. Prog. Plant Protection/Post. Ochr. Roślin 50 (2): 837–841.
  5. Urbanowicz J. 2010. Fitotoksyczna reakcja pięciu odmian ziemniaka na powschodowe stosowanie metrybuzyny. Cz. I. Wpływ na plon i jego strukturę. Biul. IHAR 257/258: 185-196.
  6. Urbanowicz J. 2010. Fitotoksyczna reakcja pięciu odmian ziemniaka na powschodowe stosowanie metrybuzyny. Cz. II. Wpływ na wybrane cechy jakości bulw. Biul. IHAR 257/258: 197-205.
  7. Urbanowicz J. 2011. Wpływ biostymulatora na zminimalizowanie efektu fitotoksyczności po zastosowaniu metrybuzyny w ziemniakach. 51. Sesja Naukowa IOR – PIB. Streszczenia. Poznań, 17-18 lutego 2011: 342-343.
  8. Urbanowicz J. 2012. Wpływ biostymulatora Asahi SL na fitotoksyczność metrybuzyny w uprawie ziemniaka. Komunikat. Biul. IHAR 265: 109-113.
  9. Urbanowicz J. 2012. Reakcja odmian ziemniaka o zróżnicowanej budowie liści na metrybuzynę stosowaną po wschodach. Biul. IHAR 265: 115-128.
  10. Urbanowicz J. 2013. Współzależność między tempem rozkładu pozostałości metrybuzyny w liściach wybranych odmian ziemniaka a fitotoksyczną reakcją. Konferencja naukowo-szkoleniowa „Nasiennictwo i ochrona ziemniaka’. Dźwirzyno, 16-17 maja 2013. IHAR – PIB, ZNiOZ Bonin: 114-118.
    Praca doktorska wykonana w ramach projektu przez dr inż. Janusza Urbanowicza została wyróżniona przez Radę Naukową IHAR – PIB.