Irena Stypa
Struktura odmianowa nasiennictwa ziemniaka w Polsce w 2014 roku
Ziemn. Pol. 2015, 4: 4-10, il,, bibliogr., streszcz.
Słowa kluczowe: nasiennictwo ziemniaka, udział odmian, ziemniak
Strukturę odmianową analizowano na przykładzie odmian o największym udziale w produkcji nasiennej Polski w 2014 r. w porównaniu z rokiem 2013. Odnotowano niewielki wzrost powierzchni plantacji nasiennej (o 484 ha). Zakwalifikowano polowo 5243 ha, co stanowi 1,7 proc. udziału zmniejszonej o 60,1 tys. ha (17,8 proc.) całkowitej powierzchni uprawy ziemniaka w Polsce. 22 czołowe odmiany o najwyższym udziale w reprodukcji nasiennej (powyżej 1 proc.), zajmują 63proc. powierzchni nasiennej. Odmiany jadalne, podobnie jak w ubiegłym roku, stanowią 50 proc., zwiększył się udział odmian przeznaczonych do przetwórstwa spożywczego, a spadł udział skrobiowych. Dominują na rynku nasiennym (pow. 3 proc.): wczesna Vineta, bardzo wczesne Denar i Lord oraz średnio wczesna Tajfun. W sektorze odmian przydatnych do przetwórstwa spożywczego czołową pozycję zajmuje Innovator, o 9-proc. udziale w reprodukcji. Stwierdzono brak stabilności odmian w przedziale poniżej 1 proc., powodujący rozdrobnienie produkcji i obrotów oraz zwiększający koszty transakcyjne na rynku nasiennym.
John Williams
OAgriana wprowadza do Polski nowe, innowacyjne odmiany
Ziemn. Pol. 2015, 4: 10-11, il.
Słowa kluczowe: holenderskie odmiany, nasiennictwo ziemniaka
Firma istnieje na polskim rynku od ponad roku i specjalizuje się w rozmnażaniu sadzeniaków. Łączy wspólną strategię holenderskiej prywatnej firmy ziemniaczanej C. Meijer B.V. oraz Johna Williamsa, prezesa Agriany z 28-letnim doświadczeniem w branży. Najbardziej znane jej odmiany to Lady Claire, Lady Rosetta (na chipsy), Melody (jadalna) i Lady Anna (na frytki). Wysokiej jakości sadzeniaki innowacyjnych odmian są sprzedawane na całym świecie lub produkowane na licencji. Trafiają do 50 krajów. Główną zaletą odmian jadalnych firmy C. Meijer B.V. jest wysoka odporność na suszę i silne rośliny, które długo pozostają zielone. Wszystkie charakteryzują się wczesnym przyrostem plonu, przed porą suszy. Odmiana sałatkowa Jazzy charakteryzuje się dużą liczbą bulw pod krzakiem, co skutkuje uzyskiwaniem drobniejszej frakcji dla specyficznych klientów i frakcji 42-70 mm na tradycyjny polski rynek. Ma bardzo dobry smak, może być jedzona ze skórką, a czas jej gotowania wynosi 10-12 min. Najbardziej popularną odmianą w ofercie jest Melody, trzecia pod względem powierzchni uprawy odmiana jadalna w Europie. Jest odporna na suszę i można ją uprawiać w trudnych warunkach. Znana jest z długo zielonych liści, ładnych wyrównanych bulw, wysokiego plonu i długiego okresu uśpienia.
Sławomir Wróbel, Barbara Robak
Presja mszyc w Polsce w roku 2015
Ziemn. Pol. 2015, 4: 12-17, il., bibliogr., streszcz.
Słowa kluczowe : monitoring, mszyce nieziemniaczane, mszyce ziemniaczane
W roku 2015 w 11 punktach (Bonin, Czernikowo, Drogosze, Jadwisin, Karwno, Mechowo, Rumsko, Sławutówko, Szyldak, Szymankowo i Wodzierady) prowadzono monitoring mszyc na podstawie odłowów form uskrzydlonych do żółtych szalek. Wczesne pojawy mszyc już w maju są bardzo niebezpieczne dla produkcji nasiennej ziemniaka. Wschodzące młode rośliny są znacznie podatniejsze na infekcje wirusowe niż rośliny starsze. Dlatego bardzo ważne jest sygnalizowanie pierwszych lotów. Sygnalizacja dynamiki wzrostu liczebności mszyc ma istotne znaczenie dla producentów sadzeniaków, gdyż pozwala na racjonalną ochronę roślin. Taki też był główny cel prowadzonych badań. Producenci, u których znajdowały się punkty obserwacyjne, otrzymywali na bieżąco informacje o odłowionych mszycach. Ponadto na bieżąco publikowano je na stronie internetowej HYPERLINK “http://ziemniak-bonin.pl/monitoring/mapa-mszyc” http://ziemniak-bonin.pl/monitoring/mapa-mszyc. W artykule przedstawiono w postaci tabelarycznej dynamikę występowania mszyc w sezonie w poszczególnych rejonach Polski.
Krzysztof Treder
Metody wykrywania obecności wirusów ziemniaka
Ziemn. Pol. 2015, 4: 18-23, il., bibliogr., streszcz.
Słowa kluczowe : diagnostyka, ELISA, RT-PCR, wirusy ziemniaka
Próba oczkowa jest dobrze opracowana, czuła, wiarygodna i skuteczna, ale kosztowna i czasochłonna. Test DAS-ELISA nie jest wystarczająco czuły i często generuje wyniki fałszywie pozytywne. Czułość hybrydyzacji plamkowej, polegającej na naniesieniu ekstraktu roślinnego lub wyizolowanego z niego RNA na podłoże wiążące RNA i hybrydyzacji ze specyficzną sondą zbudowaną z jednoniciowego, znakowanego cDNA (lub cRNA), jest od kilkudziesięciu do kilkuset razy wyższa. Zastosowanie mikromacierzy DNA pozwala na multipleksowe wykrywanie wirusów w jednej próbie. Dużą zaletą jest tu jest możliwość wykrywania wielu patogenów ziemniaka jednocześnie. Czułość tej metody jest porównywalna z DAS‑ELISA, co uniemożliwia wykrywanie wirusów bezpośrednio w bulwach. Test RT-PCR w czasie rzeczywistym pozwala na wykrywanie wirusów z większą czułością oraz ilościową analizę wirusa w badanej próbce Fluorescencja jest tu mierzona podczas trwania reakcji PCR. Real-time RT-PCR wydaje się idealnym następcą DAS‑ELISA, jednak ze względu na wysokie koszty wdrożenia stosowanie tej metody w testach masowych jest mało realne, ale będzie ona nieoceniona przy weryfikacji budzących wątpliwości wyników certyfikacji nasiennej.
Krystyna Rykaczewska
Wpływ wysokiej temperatury w różnych stadiach rozwoju ziemniaka na plon i występowanie defektów fizjologicznych bulw
Ziemn. Pol. 2015, 4: 24-29, il., bibliogr., streszcz.
Słowa kluczowe: defekty fizjologiczne bulw, susza, wtórna tuberyzacja, wysoka temperatura, ziemniak
W doświadczeniu wazonowym badano wpływ temperatury dnia/nocy 35/25 st. C w drugiej połowie czerwca (I okres), pierwszej połowie lipca (II) i drugiej połowie lipca (III). W tym czasie jedna część roślin odmian Aruba, Desirée, Etola, Finezja, Flaming i Tetyda była podlewana do poziomu zbliżonego do optimum (FSM), a druga – poddawana narastającej suszy (SD). Zbiór końcowy wykonano po osiągnięciu pełnej dojrzałości przez rośliny w kombinacji kontrolnej. Potwierdzono wcześniej sformułowaną tezę, że negatywny wpływ wysokiej temperatury na plon jest zależny od okresu, w którym ta temperatura oddziałuje na rośliny. Im wcześniej, tym ujemny jej wpływ na plon ogólny jest większy. 2-tyg. łączny stres wysokiej temperatury i suszy w czasie kwitnienia może zredukować plon o ok. 35 proc. Nie potwierdzono wysokiej tolerancji odmiany Desirée na wysoką temperaturę w okresie wegetacji. Charakteryzowała się ona jedynie tolerancją części nadziemnej, ale również wyraźną tendencją do wtórnej tuberyzacji. Za najbardziej tolerancyjną można uznać odmianę Tetyda (stosunkowo mały spadek plonu, mała skłonność do deformacji bulw i brak tendencji do wcześniejszego kiełkowania).
Tomasz Erlichowski, Janusz Urbanowicz, Krystyna Żalejko
Wielkopolski ODR po raz trzeci gospodarzem Krajowych Dni Ziemniaka
Ziemn. Pol. 2015, 4: 40-43, il., streszcz.
Słowa kluczowe: Krajowe Dni Ziemniaka
Targi odbyły się 23 sierpnia 2015 r. w Centrum Edukacyjno-Wystawowym Wielkopolskiego ODR w Marszewie k. Pleszewa. Wzięło w nich udział 30 firm specjalizujących się w ziemniaku, w tym wszystkie działające na rynku krajowym firmy hodowlano-nasienne oraz część nasiennych zajmujących się hodowlą i sprzedażą ziemniaków. Prezentacja nowych, perspektywicznych odmian stanowiła jeden z głównych elementów oferty związanej z postępem biologicznym. W konkursie na najsmaczniejszą odmianę pierwsze miejsce zajęła Jazzy (firmy Agriana), II Madeleine (Agrico Polska), III – Gala (Norika Polska).
